سفرنامه نویسی

چند نکته در خصوص اینکه چطور سفرنامه بهتری بنویسیم

سفرنامه نویسی از قدیم در بین کسانی که یار و دیار را به قصد دیدار جهان ترک میکردند رواج و دلدادگی بسیاری داشته. اگر سری به سفرنامه های قدیمی بزنید متوجه میشوید که بیشتر آن حول توصیفات مردمان و منظره ها و اتفاقات جاری در آن شهر و روستا بوده. شوق ثبت و خلق سفرنامه ها در امثال ناصرخسرو و بیهقی به حدی بوده که پس از مدتی، زندگی آنها را به کل به سیر سفرهای دائمی و سفرنامه نویسی های جذاب تغییر داد.

فارغ از اینکه شما یک سفرنامه نویس در یک وب سایت شخصی هستید و یا اینکه تنها در دفترچه خاطرات خود مینویسید بایستی گفت نکاتی وجود دارد که اگر آنها را رعایت کنید، لذت دوچندانی از سفرنامه نویسی خواهید برد. پس با ما همراه باشید تا با هم بررسی کنیم، چرا نوشته ها و سفرنامه های برخی دلنشین تر و برای بعضی ها کم فروغ تر است. قبل از هرچیز فراموش نکنید که نوشتن یک مهارت است و مشخصه مهارت ها این است که به مرور قابل تمرین و بهبود هستند.

چرا باید بنویسیم؟

جهان سالها پیش در اثر انقلاب صنعتی تغییر شگرفی کرد. ماشین آلات، خطوط تولید، وسایل عظیم حمل و نقل و بیشتر نیازهای بشر تحت تاثیر تکنولوژی آن زمان قرار گرفت. پس عصر انقلاب صنعتی کلمه ایست که شما قطعا زیاد شنیده اید و در واقع کلمه ای که قرار است از این سالها به بعد بیشتر بشنوید، عصر محتواست!

شاید نمیدانید اما اگر کمی بیشتر دقت کنید و یا پای صحبت پیشگامان دانش امروز بنشینید به مرور با مفهوم عصر تولید محتوا بیشتر آشنا خواهید شد. در واقع به قول استادی، قطار پیشرفت و توسعه بار دیگر سرعت خود را کم کرده تا بلکه اینبار کشورهایی چون ما، به آن سرعت حرکت آن برسیم. اما کلید اینبار در صنعت و تکنولوژی نیست بلکه در تولید کلمات و جملاتی ست که ارزشمند باشند.

شما قبل از سفر به شهر یا کشور جدیدی، احتمالا نام آن را در اینترنت جستجو میکنید تا در خصوص آن اطلاعاتی جمع آوری کنید. در واقع سفرنامه نویسی کمک میکند تا شما هم مانند دیگران در خصوص مکان هایی که به آن سفر کردید و تجربیاتی که داشتید اطلاعات ارزشمندی را با دیگران به اشتراک بگذارید. پس سفرنامه نویسی و نشر آن، در واقع کمک به ایجاد بستر اطلاعات و آگاهی بیشتر در خصوص جای جای دنیایی ست که ما انسانها در آن سفر میکنیم.

نوشتن را تمرین کنید

قبل از هرچیز سفرنامه یک نوشته است. پس قبل از هرچیز بهتر است مهارت نگارش صحیح را در خود تقویت کنید و نسبت به ترکیب بندی جملات، علائم نگارشی و مشخصات یک متن روان دقت بیشتری بکنید. برای این کار بد نیست چند مقاله در اینترنت و یا کتاب یا کراگاه آموزشی پیدا کنید و از آن استفاده ببرید. سعی کنید قبل از اینکه عادت به نوشتن در شما قوت بگیرید، عادت به درست نوشتن را در خود تقویت کنید.

حسگرهای نوشتن را فعال کنید!

نویسنده بایستی مهارت های کنجکاوی و قدرت مشاهده و دریافت بیشتری از دیگران داشته باشد. پس سعی کنید قبل از شروع به نوشتن این مهارت را هم در خود تقویت کنید. مثلا به عکس یک ایستگاه راه آهن و یا یک منظره انبوه از درخت نگاه کنید و سعی کنید چیزهایی در آن پیدا کنید که کسی تابحال به آن توجه نکرده. برفرض در محیطی شلوغ، شما بایستی صدایی را پیدا کنید که به گوش هرکسی نمیرسد. اولین رمز خوب نوشتن متفاوت دیدن و متفاوت نوشتن است. این تفاوت را به هرقیمتی شده به دست بیاورید. کسی حوصله ندارد توصیفی که بارها از جنگل و درخت و ایستگاه قطار شنیده و خوانده را دوباره مرور کند.

سفر عادی، سفرنامه عالی

قرار نیست شما درگیر یک سری اتفاقات عجیب و غریب شوید و بعد از آن شروع کنید به نوشتن یک سفرنامه خارق العاده. دائما در معرض اتفاقات و مخاطرات بودن احتمالا به این معنی ست که قرار است به زودی جان خود را از دست بدهید! پس حواستان باشد، سفرنامه خوب، سفرنامه نویس خوب میخواهد نه چیز بیشتر. این هنر شماست که از دل اتفاقات ساده، کلمات و عبارات دلنشین و با ارزش درآورید. بسیاری از کسانی که خوب مینویسیند، پیش از هر چیزی خوب مشاهده میکنند.

سفرنامه بخوانید

خب هر مهارتی برای بهبود تمرین هایی دارد. یکی از تمرین های سفرنامه نویسی هم سفرنامه خواندن است. شما باید بینهایت سبک و سیاق نوشتن را بخوانید تا متوجه شوید کدام یک از آنها به نطرتان جالب تر است. بسیاری از سفرنامه های امروزی در حد و حدود چند خط و چند عکس در شبکه های مجازی بیشتر نیست. از اینها که بگذریم، متن های بلندتر به همراه ترکیبی از عکس ها و نقشه ها انتخاب های خوبی ست. مثلا میتوانید با یافتن وب سایت سفرنامه نویسان دنیا، آنها را به خبرخوان خود اضافه کنید و در طول هفته پیگیر نوشته های آنها باشید.

کتابهای سفرنامه نویسان قدیمی هم میتواند گاها بسیار الهام بخش باشد. با وجود گذشت سالها، پیشرفت و تغییر سبک سفر و سفرنامه نوشتن، هنوز هم بسیاری از چالشهای مسافران امروز همان چالش افرادی ست که قرنها پیش در جاده های دنیا سفر میکردند. هرچند مارکوپولو هیچگاه نگران خالی بودن پاوربانک و یا نبودن دسترسی به GPS نبوده اما بسیاری از احساس ها که او در شهر و کشورهای غریب داشته، همان هایست که ما در طول سفر خواهیم داشت!

با آگاهی به سفر بروید

اگر قرار است متنی از سفر بنویسید که در عین جذاب بودن برای خواننده مفید و ارزش آفرین باشد، نباید با دست خالی به سفر بروید. بیشتر کسانی که امروزه سفرنامه های آنها در یاد و خاطر دنیا مانده است با اطلاعات قبلی و حس کنجکاوی به سفر میرفته اند. پس بهتر است اگر شما هم شهر یا کشوری را برای سفر انتخاب میکنید، پیش از هرچیزی در خصوص آن کمی مطالعه کنید تا دانسته های قبلی حس کنجکاوی شما را در طول سفر بیشتر تحریک کند. علاوه بر این چه بهتر که در سفرنامه نویسی با اشاره و ارجاع به کتاب ها و منابع مختلف، متن را به اصطلاح غنی تر کنید.

کافی ست اینبار که به تبریز و یا سیستان و بلوچستان سفر میکنید سری به اینترنت و یا یک کتاب فروشی بزنید تا سفرنامه ها و یا فرهنگنامه های مردم و قومیت های آنجا را پیدا کنید. اینبار با مطالعه به سفر بروید، بدون شک شگفت زده خواهید شد!

خب، تا اینجای متن را خواندید؟ امیدواریم که انگیزه لازم برای سفرنامه نویسی در شما پدید آمده باشد و بدانید قبل از آن و در طول سفر باید چه تمرین هایی بکنید. تمرین مشاهده هرچند که مهمترین کار یک سفرنامه نویس است، اما تنها ابزار او برای خلف سفرنامه نیست! پس در ادامه قصد داریم توضیح دهیم وقتی دست به قلم میشوید بایستی چه نکاتی را به درستی رعایت کنید.

نکات اصلی در سفرنامه نویسی:

دقیقتر آدرس بدهید!

این یعنی اینکه گفتن اینکه با قطار از شهر به شهر دیگری رفتید کفایت نمیکند. اینکه با قطار از ایروان به تفلیس رفتید هم کافی نیست. چه بهتر که نام ایستگاه و نوع قطار و ساعت حرکت را هم ذکر کنید. خواننده دوست دارد تصور کند شما در چه حال و هوایی بوده اید. همچنی اگر قرار است خاطره ای جالب از یک خرید و یا گفتگو را ذکر کنید چه بهتر که نام محل و موقعیت آن را با جزئیات بیشتری بنوبسید. رنگ اتوبوس، شماره خط، نام ایستگاه همه و همه اینها میتواند به خواننده کمک کند تا تصور بهتری از توصیف شما پیدا کند.

مثل یک حرفه ای لینک بدهید

یکی از بهترین و ارزش آفرین ترین مطالب در خصوص سفرنامه شما این است که در آن به وب سایت های دیگر لینک بدهید. در اجازه ندهید متن شما برای مخاطب بن بست اطلاعات باشد. او را با وب سایت موزه ها، طریقه رزور بلیط ها و یا وبگاه پارک های حفاظت شده و یا سفارت ها آشنا کنید. اینها متن شما را بسیار ارزشمند تر میکند و در واقع امکان اینکه سفرنامه شما به دیگران پیشنهاد شود را افزایش پیدا میکند!

رستوران ها و پاتوق های شبانه

بیشتر مسافران عاشق رستوران ها و محل های خرید و پاتوق های شبانه هستند. پس اگر به عنوان یه سفرنامه نویس حرفه ای دست به قلم شده اید، آنها از شما انتظار دارند تا این جور جاهای خاص و دیدنی را به آنها نشان دهید. در خصوص پاتوق ها و جاهای دیدنی چه بهتر که با عکس و توضیحات بیان کنید و در خصوص مراکز خرید و رستوران ها بد نیست با معرفی وب سایت و تا حدودی مقایسه قیمت ها و نوع اجناس فروشی و غیره فضاسازی کنید. مثلا بنویسید غذای محلی جزیره هرمز را با چه قیمتی خریدید، چقدر شما را سیر کرد و به نظر شما چقدر نسبت به قیمت آن می ارزید!

توصیه های مهم و ضروری را بنویسید

این بخش پراهمیتی از سفرنامه نویسی شماست. اینکه توصیه های ضروری در خصوص منطقه را بنویسید. مثلا:

• کدام مرزها باز بوده و تردد از کدام مرزها مشکل تر بوده است
• امنیت چطور بوده و آیا نیاز به رعایت نکته خاصی هست یا نه
• واحد های پولی چیست و برای تبدیل آنها باید حدودا چه نسبتی را به خاطر داشته باشند؟
• آیا آداب و رسوم آنها ملاحضات و رعایت مسائل خاصی را میطلبد؟ آن مسائل چیست؟
• مسیرهای دسترسی شما کدام ها بود و چرا؟ چرا شما مثلا با قطار رفتید و نه با اتوبوس
• قوانین حقوقی آنجا نکته خاص و مهمی دارد که ممکن است جالب و یا دانستن آن برای سفر ضروری باشد؟
• در خصوص حیوانات، حشره ها، بیماری ها خاص و یا هر نوع خطر رایجی که میتواند در آنجا مهم باشد بنویسید

توصیه آخر،

به وردپرس سلام کنید!

توصیه آخر این است که دست از نوشتن در دفتر خاطرات و یا پوشه سفرهایتان بردارید. ادعای وردپرس این است که در کمتر از 5 دقیقه به شما وب سایت شخصی هدیه میکند. اگر قسمت هاست و دامین ها را بررسی کنید متوجه میشوید که شما میتوانید به ازای پرداخت پول کمی در سال، از داشتن یک وب سایت شخصی بهره ببرید. هزاره سوم، با ارتباط انگشتان شما با دنیا شروع شده. وقت آن است تا نوشتن را در فضایی تجربه کنید که میلیون ها مخاطب هر لحظه، تشنه دانستن و کسب اطلاعات هستند.

خب، اینها نکاتی در خصوص سفرنامه نویسی بود. اگر شما هم نکته در خصوص این مهارت در ذهن دارید و یا وب سایتی دارید که در آن تجربیات و لحظات سفر را ثبت میکنید، در همین جا و با مخاطبان تراولچی به اشتراک بگذارید.